Powiedzieć, że PR jest ważny dla startupów, to nic nie powiedzieć. On jest im niezbędny jak dobry pomysł na biznes! Niestety, wiedza na temat narzędzi, podstawowych zasad public relations oraz procesu tworzenia strategii PR i późniejszego jej wdrażania jest w przypadku wielu startupów niewielka lub żadna. Pierwsze wrażenie robi się tylko raz, a wzmacnianie wizerunku jest dużo prostsze, niż odbudowywanie go z ruin. Public relations w startupie powinno więc towarzyszyć jego działalności już od samego początku, opierając się na kilku kluczowych zasadach.
PR dla startupów. Kiedy i od czego zacząć?
Zakładając firmę, zapewne wychodzisz z założenia, że komunikacja i marketing mogą na razie zejść na drugi plan, robiąc miejsce pilniejszym potrzebom biznesowym. Skupiasz się zatem prawdopodobnie na badaniach rynku, zdefiniowaniu grupy docelowej czy udoskonalaniu swojego produktu. Jednak wcześniej, czy później, przyjdzie taki moment, gdy zapragniesz medialnego rozgłosu. Takich „momentów” jest co najmniej kilka:
- rozpoczęcie działalności,
- oficjalne udostępnienie oferty sprzedażowej produktów lub usług,
- dotarcie do nowych grup docelowych,
- rozpoczęcie współpracy z inwestorami, kontrahentami,
- uzyskanie dofinansowania,
- zdobycie zainteresowania potencjalnych pracowników (wzmocnienie rekrutacji),
- ważne wydarzenia w firmie dotyczące jej rozwoju.
Który moment jest najlepszy na rozpoczęcie działań public relations w startupie? W zasadzie każdy. Jednak w pierwszej kolejności musisz potrafić określić swoje potrzeby oraz narzędzia, którymi będziesz je realizował. Kluczowa zatem się staje odpowiedź na pytanie – jaki efekt chcesz osiągnąć, prowadząc działania PR? Im bardziej precyzyjne odpowiedzi uzyskasz, tym lepiej.
Pytania, które powinieneś sobie zadać przed rozpoczęciem działań z zakresu public relations
- Na jakim etapie biznesowym jestem (dopiero rozpoczynam działalność/mam już gotowy produkt)?
- Jaki cel chcę osiągnąć dzięki komunikacji (dofinansowanie, większą sprzedaż, budowanie wizerunku)?
- Jaki ma być głównym przekaz mojej komunikacji (gotowy produkt i jego potencjał, zdobycie kolejnych rynków)?
- Kto będzie odbiorcą przekazu (potencjalni klienci, inwestorzy)?
- Jakim kanałem dystrybuowana będzie komunikacja (informacje prasowe, eventy, blog)?
- Jaki sposób mierzenia rezultatów działań wybiorę (nowi klienci, inwestorzy, pozytywne komentarze klientów w internecie)?
Dzisiaj mamy do czynienia z ogromnym szumem medialnym, przez który przebiją się tylko najlepsi i najwytrwalsi. Bycie w tym zgiełku choćby zauważonym to dopiero pierwszy krok na drodze do rozpoznawalności. Wyzwanie tkwi w ciągłym podtrzymaniu zainteresowania dziennikarzy i budowaniu długofalowych relacji z mediami zarówno cyfrowymi, jak i tradycyjnymi. Kluczowa dla biznesu staje się zatem odpowiednio przemyślana i systematycznie wdrażana strategia komunikacji.
Public relations dla startupu najczęściej przygotowuje samodzielnie właściciel firmy lub czyni to wspólnie z pracownikami, choć zazwyczaj nie miał zbyt dużo wspólnego zawodowo z komunikacją oraz PR. W takim przypadku warto, aby wdrożeniem strategii PR zajmowali się wszyscy członkowie zespołu. Ważne jest również, aby kluczowe wytyczne w tym zakresie były przekazane wszystkim osobom i w pełni przez nie zrozumiane. W przeciwnym razie cała strategia komunikacji stanie się niespójna, a w konsekwencji nieefektywna.
Ponad połowa startupów na rynku kreuje swój wizerunek w internecie, jednak zaledwie co siódmy może pochwalić się ponadprzeciętną liczbą publikacji. Aż 2/3 startupów nie posiada w swoim portfolio żadnej wzmianki w mediach lub ich liczba jest minimalna.
Najlepsze praktyki w budowaniu strategii PR dla startupów
Analiza sytuacji wyjściowej
Właściwie przeprowadzona analiza sytuacji wyjściowej oraz zdefiniowanie adresatów to podstawowe zasady public relations dla startupów, jakie należy wdrożyć. Zagwarantują one sukces na etapie wdrażania strategii i mierzenia efektywności przeprowadzonych działań.
Analiza sytuacji wyjściowej pozwoli znaleźć odpowiedzi na pytania na temat aktualnych wskaźników sprzedaży, wizerunku firmy, prowadzonych działań komunikacyjnych, sytuacji w branży itd. Przyda się tutaj analiza SWOT do określenia mocnych i słabych stron startupu oraz zdefiniowania szans i zagrożeń zewnętrznych dla biznesu.
Na temat kondycji Twojej firmy wiele informacji możesz uzyskać od ekspertów z danej branży, z którymi powinieneś utrzymywać stały kontakt. Warto także śledzić ewentualne reklamacje, opinie na forach internetowych, oceny w social mediach oraz w app marketach. To klienci zapewnią najlepszy feedback i precyzyjne dane.
PR-preppersi
Wielu początkujących biznesmenów traktuje PR po macoszemu, realizując jego założenia często ad hoc, bez odpowiedniego przygotowania. To duży błąd! W tym przypadku, parafrazując, fortuna sprzyja przygotowanym. Po przeanalizowaniu i określeniu stanu faktycznego sytuacji wyjściowej firmy, w kolejnym kroku należy wyznaczyć cele, stworzyć plan działań i sukcesywnie go realizować.
3 kluczowe etapy początkowe działań PR to analiza stanu faktycznego, wybór odpowiednich narzędzi, a także monitoring i optymalizacja.
Pamiętaj – fundamentem każdego PR-owca jest harmonogram! Każde Twoje działanie powinno być precyzyjnie zaplanowane w czasie, rozpisane według etapów i rozdysponowane między konkretnych członków zespołu (o ile nie dysponujesz specjalistą PR w swoim startupie). Pozwoli to zachować porządek prac i zapewni efektywniejsze przeprowadzenie działań. Harmonogram możesz stworzyć w formie tradycyjnej w tabeli, graficznie na osi czasu lub użyć do tego programów komputerowych do zarządzania projektem.
Musisz być zawsze przygotowany na niespodzianki. Specyfika PR ma to do siebie, że może się rozwinąć w różnych kierunkach lub doprowadzić do trudnych do przewidzenia konsekwencji, szczególnie w internecie. Zarządzanie wizerunkiem firmy to działania wymagające nie tylko odpowiedzialności, ale również bardzo dobrej znajomości branży oraz błyskawicznego reagowania pod presją czasu i otoczenia.
